De denkwijzes - Effectief communiceren met de ander voor ogen

Communicatie is een van de belangrijkste middelen om je doelen te bereiken.  Effectief communiceren betekent dat je je boodschap kan overbrengen op een manier dat de ander je begrijpt en liefst zo dat die ander zich ook begrepen voelt en daardoor ook echt naar jouw boodschap wil luisteren.

Het helpt daarbij als je je realiseert dat die ander wellicht een heel andere ‘taal’ spreekt dan jij en dat het feit dat de boodschap niet altijd overkomt niet zozeer komt doordat die ander er niet open voor wíl staan maar de boodschap gewoon niet begrijpt of behoefte heeft aan andere informatie dan jij hem geeft.

Als gouden regel kennen we allemaal de uitspraak ‘behandel een ander zoals je zelf behandeld wilt worden’. Dat is natuurlijk een mooi uitgangspunt en er zit ook een valkuil in. Niet iedereen ervaart de ander op eenzelfde manier. Waar sommigen makkelijk en op gelijke voet communiceren kan je bij anderen steeds weer de plank mis slaan, worden je grappen niet begrepen en snap je maar niet waar die ander zo’n probleem van maakt of waarom de ander niet het geduld heeft om echt naar je te luisteren.

Je snapt niet waar een ergernis ineens vandaan komt of waar iemand zich druk over maakt. Al snel zijn we dan geneigd die ander te veroordelen en  de ‘schuld’ bij de ander te leggen. Maar is er wel sprake van schuld? Of komt het gewoon omdat die ander op een andere manier denkt en communiceert dan jijzelf…….?

Communicatiestijlen en denkwijzes

Net zoals er een verschil is tussen man en vrouw is er ook een verschil in denken tussen mensen. Er zijn vele modellen om de verschillende type mensen te karakteriseren, denk maar aan het enneagram of de teamrollen van Belbin. Hier wordt vaak gekeken naar gedragskenmerken. De modellen zijn interessant, maar we hebben gemerkt dat deze voor veel mensen lastig in praktijk te brengen zijn. Ook zijn er verschillende modellen voor verschillende communicatiestijlen. Wij hebben het model van communicatiestijlen doorontwikkeld tot de verschillende denkwijzes.

We realiseren ons dat je denken, gedrag en gevoelens eigenlijk niet uit elkaar kunt halen. Toch kiezen we ervoor om vanuit het denken te redeneren. We zijn ervan overtuigd dat als je onderscheidt hoe iemand denkt (dat maak je o.a. op uit de woorden die iemand gebruikt), je ook begrijpt welke behoeftes en gevoelens daar inherent aan zijn. Gedrag kan je beter interpreteren, omdat je snapt welke behoefte er onder dat gedrag zit. En of dan het gevoel een gedachte creëert die je hoort of dat de gedachte een gevoel oproept, dat maakt dan in principe niet uit voor de denkwijze.

Gedrag en de denkwijzes

Uit de praktijk weten wij dat als je alleen naar gedrag kijkt het lastiger is om de denkwijzes te onderscheiden. Mensen leren bij en kunnen hun gedrag bewust aanpassen aan wat er van hen verwacht wordt. Over het algemeen is gedrag dat voortvloeit uit je eigen manier van denken het meest makkelijk en kost je ook minder energie, sterker nog het geeft je vaak energie. Je bent dan onbewust bekwaam. Ander gedrag kan je aanleren maar kost over het algemeen meer energie omdat je het heel bewust inzet (bewust bekwaam).

Authentiek en toch aanpassen

We hebben allemaal een eigen denkwijze die als we spreken te horen is en die we kunnen aanpassen aan onze gesprekspartner. Als we onze woorden aanpassen en dus een andere taal spreken, dan hoor je bijna altijd de moedertaal doorklinken. Dat maakt het spreken van een andere taal ook zo charmant. Als je aan wilt sluiten op het denken van de ander, dan mag je je eigen denken best horen. Je uitgangspunt is wel het denken van de ander. Je zal merken hoe iemand het waardeert als je je best doet om op zijn of haar golflengte te zitten. Dat is precies hetzelfde als de waardering die wij Nederlanders in het buitenland krijgen als we de taal van het land spreken. En kijk maar naar jezelf. Hoe verrassend kan het zijn als iemand Nederlands spreekt, terwijl het zijn moedertaal niet is.

Het gaat dus bij de denkwijzes in eerste instantie om de wetenschap dát andere mensen een andere taal kunnen spreken. Weet je dat namelijk niet en spreek jij iemand aan in jouw moedertaal zonder je bewust te zijn dat die ander die taal niet spreekt, dan denk je ‘waarom begrijpt hij me nou niet, ik zeg het toch duidelijk?’. De wetenschap dat die ander het niet begrijpt, omdát hij een andere taal spreekt, maakt dat je meer geduld met zo iemand hebt en de irritatiedrempel hoger komt te liggen.